Als uitgever krijg ik regelmatig vragen van (aankomend) auteurs: wat is beter, zelf in eigen beheer mijn boek uitgeven, of naar een uitgever stappen? Omdat deze vraag niet zo eenvoudig te beantwoorden is, heb ik hier het één en ander op een rijtje gezet:
Betekent dat je zelf doet, of inhuurt, het volgende:
Betekent dat je zelf investeert:
Betekent dat je zelf doet (of uitbesteedt):
In eigen beheer uitgeven betekent natuurlijk wel dat je, na alle investeringen, de volledige opbrengsten zelf mag houden (althans... na aftrek van belastingen!). Over belastingen gesproken: op boeken zit 6% BTW. Vraag aan je belastinginspecteur of je BTW-plichtig bent.
In eigen beheer uitgeven is aan te bevelen als je:
Let wel op: een goede redacteur is ontzettend belangrijk voor een goed boek. Op een gegeven moment zie je de fouten, inconsistenties en andere problemen in je boek gewoon zelf niet meer. En een goede redacteur geeft je boek ontzettend veel meerwaarde. Hij of zij brengt lijn aan, corrigeert stijl- en grammaticale fouten, geeft advies over plot, hoofdstukvolgorde, insteek, eigenlijk op elk gebied dat je maar kunt bedenken, haalt overbodige informatie er uit, geeft aan waar informatie ontbreekt, enzovoort. Een goede redacteur is meer dan een vriend of vriendin die meeleest!
Let wel 2: in Nederland geldt de wet op de vaste boekenprijs. Je mag dus niet zomaar met boekprijzen gaan stunten!
Allereerst dit: er zijn twee soorten uitgevers. De 'echte' uitgevers, en wat ik noem 'service' uitgevers. Echte uitgevers zijn uitgevers in de traditionele zin van het woord: zij plegen de investeringen voor jouw boek. Je hoeft dus zelf niets te betalen. Sterker nog, de grote uitgevers werken met voorschotten die ze jou betalen, in plaats van jij hen.
Service uitgevers zijn uitgevers die een soort samenwerkingsverband met je aangaan. Het zit dus een beetje in het midden tussen in eigen beheer uitgeven en bij een echte uitgever uitgeven. Bij een service uitgever betaal jij zelf de uitgever voor de gebieden waarop hij jou ondersteunt. Dit is meestal redactiewerk, opmaak, ISBN, listing Centraal Boekhuis, drukwerkbegeleiding. Je boek komt dan wel in het fonds van die uitgever, net als bij een echte uitgever. Er is een aantal service-uitgevers, waaronder http://www.boekenmaker.nl, http://www.gopher.nl. De engelse term voor deze uitgevers is vanitypress, ijdelheidsuitgevers, maar dat vind ik persoonlijk geen leuke benaming omdat het niet altijd om ijdelheid van de schrijvers gaat – sommige boeken vinden gewoon geen plek bij een echte uitgever en dan is dit voor de auteur een goed alternatief.
http://www.freemusketeers.nl is een print-on-demand uitgeverij die geen investering van je vraagt.
Echte uitgevers verzorgen het hele traject; van redactie tot en met vertegenwoordigers die de boekhandels langsgaan, van omslagontwerp tot aan marketing. Zij hebben de kracht hun schrijvers stevig in de markt te zetten – ook nieuwe, onbekende schrijvers. Additioneel voordeel is dat de meeste uitgevers ook internationaal werken: ze verkopen hun titels aan buitenlandse uitgevers, zodat je boek ook in het buitenland gepubliceerd wordt.
De meeste uitgevers bouwen een specifiek fonds op. Als je uitgevers benadert is het dus zaak om eerst te kijken op welk gebied ze zich specialiseren. Je boek hoeft niet klaar te zijn voordat je een uitgever benadert. Sommige uitgevers hebben op hun website staan hoe je een manuscript kunt indienen, hou je daar ook daadwerkelijk aan! Mocht het er niet bij staan, dan adviseer ik het volgende (in deze volgorde):
Hou er rekening mee dat het maanden kan duren voordat je antwoord krijgt. En: stuur altijd kopiën op. Wil je je werk terughebben, stuur dan een voldoende gefrankeerde envelop mee met daarop je naam en adres. Uitgevers werken met contracten, wees bereid om je vast te leggen. Meestal wordt ook bereidheid tot medewerking op publicitair gebied gevraagd (dus dat je op tv wilt komen, enzovoort).
Als je werk bij een echte uitgever komt te liggen, krijg je een percentage van de verkoopprijs van het boek. Dat percentage ligt meestal tussen de 5 en 10% en is afhankelijk van een aantal factoren:
Meestal wordt er in het contract opgenomen dat mocht het boek een volgende druk beleven, dat de percentages voor de auteur bij een volgende druk hoger zijn.
Bij een uitgeverij uitgeven is aan te bevelen als je:
Let wel: Het grote nadeel van schrijven in Nederland is het beperkte taalgebied. Een bestseller in Nederland is vergelijkbaar met de beginoplage van een gewoon boek in Amerika. Dat betekent dat er in Nederland maar enkele auteurs zijn die daadwerkelijk van het schrijven alleen kunnen leven.
Let wel 2: Stuur je manuscript gerust naar meerdere uitgevers op, en hou er rekening mee dat je nogal wat afwijzingen kunt krijgen, die vaak niet of slecht gemotiveerd zijn. Hou altijd in je achterhoofd dat het manuscript van J.K. Rawling wel 36 keer afgewezen werd, voordat uiteindelijk de vrouw van de uitgever het manuscript las en haar man moest overtuigen dat hij Harry Potter moest uitgeven...
Veel succes,
Edith Hagenaar