1. Behandel je kind met respect
Hoe jong een kind ook is, vertel het altijd alles. Wat je gaat doen die dag, je zorgen, je deadlines, als er iets grappigs is, als er iets belangrijks is, als jullie ergens naar toe gaan, als je een vervelend of juist leuk telefoontje hebt gekregen, maar ook wanneer er tijd is voor hem of haar. Zelfs een baby, die misschien wel niet daadwerkelijk begrijpt wat je zegt, begrijpt de intentie van je woorden. Je kinderen weten daardoor waar ze aan toe zijn. Ze voelen zich een volwaardig deel van je leven. En dat geeft rust, voor hen en voor jou.

Laat je kind ook weten dat het altijd op de eerste plaats komt. Dat het tijdens een bespreking best even mag storen om een mooie tekening te laten zien of een kusje te vragen voor een gestoten hoofd. En besteed dan ook als je kind er tijdens die bespreking om vraag volledige aandacht aan hem of haar, als is het maar een paar seconden. Zorg wel dat je van te voren je gesprekspartner op de hoogte hebt gebracht dat dat kan gebeuren, zodat hij of zij zich hier niet aan stoort.

Als je bovendien op een rustige toon en met zelfverzekerdheid met je kinderen praat krijg je alles voor elkaar - dan zijn ze stil tijdens dat belangrijke telefoontje of blijven ze lief spelen tijdens de vergadering. Gestresst gillen dat ze NU hun mond dicht moeten houden en zich maar even met hun auto's moeten bezighouden werkt per definitie niet, alhoewel ik moet bekennen dat ook ik hier af en toe in verval!

2. Maak je kind bondgenoot
Juist doordat je kind altijd bij je is krijg je de kans een speciale band met je kind op te bouwen. Een intimiteit waardoor je aan één blik of een knipoog genoeg hebt om elkaar te begrijpen. Waardoor je met z'n tweeën de slappe lach kunt krijgen om iets wat buitenstaanders absoluut niet begrijpen. Die band vertaal je naar een bondgenootschap voor je werk.

Door een kind deel te maken van je werk voelt het zich niet buitengesloten van één van de belangrijkste activiteiten in je leven. Je zult merken dat je kind trots en blij is als het je kan helpen - van het sorteren van je pennen tot het opnemen van de telefoon of het verscheuren van oud papier, bij iedere leeftijd is wel een klusje te bedenken.

Bovendien: een (klein) kind vindt alles wat papa of mamma doet interessant en waard om geïmiteerd te worden. Als papa kookt moet er met pannen gerommeld worden, als mamma achter de computer zit moet er op een toetsenbord geramd worden. Geef je kind de kans jouw werk in zijn spel terug te laten komen.

En als laatste: decoreer je werkplek met kunstwerken van je kinderen. Geef ze de opdracht iets voor jou te maken en vervang de kunstwerken bijvoorbeeld één keer per week tijdens een speciaal 'werkplek-decoratie-ritueel'.

3. Investeer
Investeer, uiteraard afhankelijk van het soort werk dat je doet, in een mobiele telefoon en een laptop computer. Hierdoor heb je de vrijheid om te gaan en staan waar je wilt en ben je altijd bereikbaar voor klanten en relaties. Een bezoekje aan speeltuin of kinderboerderij tussendoor is dan geen probleem.

Maar investeer ook tijd in je kind. Laat je niet meeslepen in een stress-valkuil waarbij je de hele dag alleen maar probeert je kind bij je vandaan te houden zodat je ongestoord kunt werken. Ja, ook ik heb wel eens een dag gehad dat ik m'n kind, geheel tegen m'n principes in, de ene Disney-video na de andere voorschotelde. Maar het werkt veel beter en rustiger voor beiden als je tussendoor steeds tijd inruimt voor je kind en er dan ook helemaal bent voor hem of haar. Je zult merken dat daardoor voor jezelf ook de ruimte creëert om niet in de stress te raken.

4. Weet waarvoor je het doet
Niemand heeft ooit gezegd dat wahm zijn makkelijk is. Sterker, het is behoorlijk zwaar om kinderen en werk op deze manier te combineren. Zorg dat je op je werkplek steeds weer jezelf kunt motiveren: maak een poster of collage met daarop alle redenen waarom je thuis bij je kinderen wilt werken, leuke uitspraken van je kinderen, eventueel foto's van mijlpalen. Lijst 'm in en hang 'm op een prominente plek. Kijk er regelmatig op - juist als je het allemaal niet meer ziet zitten.

Want soms zijn er van die dagen waarop alles mis lijkt te lopen en je het einde van de dag niet meer ziet komen (maar wel het einde van je deadline!). Neem dan gewoon even pauze, ga een frisse neus halen en geniet van je kinderen. Observeer hun uitdrukking als ze ("mamma kijk!") een graafmachine voorbij zien komen. Of hoe ze per sé bepaalde stoeptegels willen vermijden of in een grote plas water stampen. Zie de wereld weer even door kinderogen!

5. Vertel je relaties alles
Zorg dat je relaties weten dat je met je kinderen werkt. De manier waarop je dit vertelt is minstens zo belangrijk als het vertellen zelf: niet verontschuldigend maar vanuit een zelfvertrouwen. Onthoud: wat je uitstraalt trek je aan. Als je uitstraalt dat werken met je kind de normaalste zaak van de wereld is dan zullen anderen dat zonder meer accepteren. Als je schuldgevoel, onzekerheid of twijfel uitstraalt haal je eerder de veroordeling van anderen op je hals. Bijna iedereen heeft kinderen en iedereen weet dat kinderen zo nu en dan aandacht nodig hebben, dus schaam je niet als je kind tijdens telefoongesprekken of als je bezoek hebt aandacht wil. Geef het dat ook volledig, al is het slechts luttele seconden, en maak je gesprekspartner deelgenoot in wat je doet ("m'n zoontje is bij me op schoot geklommen, momentje hoor ik pak even een potlood en tekenpapier voor hem").

Bovendien: als steeds meer mensen op deze manier geconfronteerd worden met kinderen op de werkvloer wordt het fenomeen meer en meer geaccepteerd. Daarmee helpen wij de vrouwen van de toekomstige generaties.

6. Denk aan jezelf
We hebben al geconcludeerd: het leven van een wahm is best zwaar. Zorg dan ook voor een gezonde dosis egoïsme: als jij het begeeft, stort zowel je gezin als je bedrijf in. (by the way, deze opmerking is niet bedoeld om je in de stress te laten schieten!) Laad jezelf regelmatig op maar hou jezelf daarmee niet voor de gek: doe alleen dingen die lichamelijk en geestelijk oppeppen. Een avond voor de televisie lijkt relaxend, maar uiteindelijk rust je er niet van uit (let maar eens op!). Hetzelfde geldt voor het overgeven aan een chocolade-aanval onder het motto "ik heb het verdiend". Wat je juist verdient is èchte verwennerij voor je lijf: sporten, naar de sauna of schoonheidsspecialiste of gewoon een lekker bad. En: een intiem avondje met je partner.

7. Creëer een privé-netwerk
Zoals een zakelijk netwerk belangrijk is voor het inhoudelijke gedeelte van je werk, zo is een privé netwerk belangrijk voor de rust in je werk. Heb je een keer ècht een paar ongestoorde uren nodig of moet je naar een afspraak buiten de deur dan is het goed om een aantal vaste oppasadressen te hebben. Naast (schoon-)familie zijn dat bijvoorbeeld de buurvrouw, moeders van vriendjes van je kind of andere wahms. Investeer tijd in het zoeken naar deze mensen, dat betaalt zich dubbel terug (alleen al omdat je er nieuwe vrienden mee maakt). Maar investeer ook in die relaties zelf: maak een middag vrij om ook op hun kinderen te passen, of geef ze af en toe een kleinigheid (bijvoorbeeld producten die je verkoopt of een zelf-gemaakte appeltaart).

Of ga bij jou in de omgeving op zoek naar Moedercentra of andere vrouwen-initiatieven. Daar kun je met je kind naar toe - je kind kan spelen terwijl jij kan werken.

8. Hou je aan een vast ritme
Een ritme met vaste tijden biedt een kind zekerheid en creëert een kader waarbinnen het zich vrij kan ontplooien. Zowel jij als je kinderen hebben een houvast. Je weet wanneer ze slapen en jij ongestoord kunt bellen. Je weet wanneer ze eten (en buiten die etenstijden dus niet, zodat je niet 's avonds ook nog eens de in het huis verspreide etensresten moet opzuigen) en wanneer je tijd maakt om met ze te spelen.

Door de week heen kun je een aantal rituelen creëren - kinderen zijn daar dol op. Voorbeelden zijn een opruim-ritueel, een werkplek-decoratie-ritueel, een croissant-bakken-ritueel, een seizoens-ritueel of een bos-wandeling-ritueel. Laat je fantasie de vrije loop. Laat het ritueel één keer in de week terugkeren zodat het een vast item wordt in jullie weekpatroon.

Hou zoveel mogelijk vast aan je ritme en rituelen en plan je werk er omheen, maar bewaak wel je flexibiliteit: laat je kinderen weten dat de mogelijkheid bestaat dat er iets tussen komt. En dat ze daarna natuurlijk extra veel lieve aandacht krijgen van mamma.

9. Maak een goede taakverdeling met je partner
Laat je partner goed doordrongen zijn van het belang van je werk, ook als het financieel niet noodzakelijk is voor jullie. En laat je partner goed doordrongen zijn van jouw redenen om bij de kinderen te blijven. Als hij dat ook inziet, zal hij veel eerder bereid zijn om zijn verantwoordelijkheid in huishouden en opvoeding te nemen.

Maak een duidelijke taakverdeling zodat je weet wat je aan elkaar hebt en elkaar op cruciale punten kunt helpen. Als je partner bijvoorbeeld 's ochtends de kinderen wast, aankleedt en ontbijt geeft voor hij of zij vertrekt, heb jij de tijd en rust om een was te draaien, je werk op te starten en jezelf klaar te maken.

10. Hou van je leven, hou van je kinderen!
Laat ruimte voor de spontaniteit van het leven. Spring eens op van je werk om je kinderen te knuffelen. Zet de radio keihard en ga met ze dansen. Zing bij alles wat je doet. Het leven is verrukkeluk!