Sabine en Lonneke: doorgebroken!

Maak kans op een leuk kinderboek, zie onderaan.

Wellicht één van de makkelijkste beroepen om van huis uit te doen is het schrijversschap: je hebt tenslotte alleen pen en papier nodig. Toch verkijken de meeste aspirant-schrijvers zich op het ambacht en de ingewikkeldheid van schrijven. Per jaar worden duizenden manuscripten aan de verschillende uitgeverijen aangeboden (ook mijn uitgeverij Palaysia Productions ontvangt regelmatig manuscripten) maar slechts een klein percentage daarvan wordt ook daadwerkelijk uitgegeven.

Dat neemt niet weg dat voor vele wahms het schrijversschap lonkt. Aangemoedigd door het plezier dat je kunt halen uit het in druk zien van je eigen schrijfsel, maar wellicht ook door de successen van bekende wahms die hun schrijversschap in een flinke boterham wisten om te zetten: Jessica Durlacher bijvoorbeeld, maar ook Daphne Deckers en Sylvana Simons. En laat ik vooral 's wereld meest rijke wahm niet vergeten: Joanne Rowlings, de schrijfster van de Harrie Potter serie. Die overigens haar manuscript naar zo'n beetje alle uitgeverijen in Engeland heeft opgestuurd, voordat er eindelijk eentje wat in haar boek zag. Succes in het schrijversschap is dus vooral afhankelijk van geloven in jezelf en blijven proberen.

In de serie Succesverhalen op www.wahm.nl dit keer een tweeluik over twee Nederlandse kinderboekenschrijvers, beiden wahm, Sabine Wisman en Lonneke van Asseldonk. Zij vertellen hoe ze begonnen zijn, hoe het hun gelukt is gepubliceerd te worden en hoe ze zijn doorgebroken.

Sabine Wisman met Tobias (1999) en Pepijn (2000) "Het Wahm-boek gaf me het laatste zetje. In plaats van vrijblijvend schrijven nam ik het serieus."	Lonneke van Asseldonk, Maartje (2000) en Ties (1998) doen proefjes aan mama's bureau "Ik vind het heerlijk dat ik vrij ben om te doen wat ik wil en wanneer ik dat wil."

Sabine: "Het was een innerlijke strijd, het eerste halfjaar toen mijn oudste was geboren. Baan opgezegd en dol op zoon. Maar na 10 jaar werken was het wel een hele omslag. Bovendien waren we van Amsterdam naar Heemstede verhuisd. Dus van werkende Amsterdamse naar thuisblijvende moeder in Heemstede. Wat zou ik kunnen doen? Ik was al bezig met een opleiding bij Script+ (school voor aspirant schrijvers). Het Wahm-boek gaf me het laatste zetje. In plaats van vrijblijvend schrijven nam ik het serieus. Maakte een werkschema en zag en zie het als werk. Toch stuit ik soms op onbegrip van buitenwereld als ik het zo serieus neem. "Schrijven is toch iets leuks erbij, zo'n kinderboek is toch zo geschreven." Een boekje schrijven maakt je nog geen schrijver. Het gaat om wat je op lange termijn wil. En mede dankzij het Wahm-boek wist ik: ik wil schrijven voor kinderen. Want dat vind ik leuk. Dat kan ik. Ik denk dat voor iedere wahm dat van belang is: wat zijn jouw vaardigheden en talenten? Zet ze op een rij. Doe iets wat bij je past."

Lonneke: "Mijn eerste boek kwam uit voordat ik kinderen had en toen ik nog studeerde. Het gebeurde min of meer per ongeluk. Ik schreef mijn zusje verhalen toen ik op kamers zat en zij nog thuis woonde. Mijn man (toen nog mijn vriendje) zei dat ik ze op moest sturen en dat heb ik gedaan. Voor de grap deed ik dat meteen naar de grootste kinderboeken uitgeverijen die ik kende. En Ploegsma reageerde toen meteen enthousiast.

Het duurde daarna weer even voordat het volgende kwam, omdat ik kinderen kreeg en niet veel tijd meer had toen ze klein waren. Pas vorige zomer kwam er weer een boek uit: 'Junkie mama'. Dat verkoopt nu erg goed, er is al een tweede druk. Kort daarna kwam het boek 'Hoe word ik schrijver' uit (ook voor kinderen). Dat boek heb ik geschreven naar aanleiding van een schrijfcursus voor kinderen die ik heb gegeven. En in de zomer komt mijn volgende boek uit: 'Zoeken naar de waarheid'."

20 manuscripten
Lonneke had eigenlijk direct een uitgever. "In de jaren dat ik even niks schreef was er geen contact, maar mijn oude redactrice was er nog en ze waren meteen enthousiast over Junkie mama." Bij Sabine duurde het wat langer: "Ik begon met het opsturen van manuscripten naar uitgevers waar ik graag wilde zitten omdat ze boeken hadden die ik erg mooi vond. Ik stuurde ook naar meerdere uitgevers omdat ik zoveel had liggen. Toen had ik vrij kort na elkaar beet. Zirkoon Uitgevers wilde mijn prentenboek wel. En Leopold wilde het voorleesboek wel. Die scheidslijn is er nog steeds. Zo weten we allemaal hoe het zit. Maar in die eerste periode heb ik ook heel wat afwijzingen gehad hoor!

Bij Zirkoon hoorde ik maanden niets en ben toen zelf gaan bellen. "Sabine Wisman? O ja, daar was iets mee. Ja, Blij! Blij!. O, het ligt hier op te stapel om je te bellen. We willen het wel uitgeven!" Het was februari en ik had het manuscript in oktober opgestuurd. Het is niet vreemd om zo lang niets te horen. De meeste uitgevers hebben het gewoon erg druk en krijgen veel ongevraagde manuscripten opgestuurd. Ze gaan echt niet iedereen netjes afbellen en motiveren waarom ze het manuscript niet publicabel achten. Bij Leopold belden ze zelf om me uit te nodigen omdat ze wel wat in het boek zagen."

Hoe komen de dames op ideeën voor hun boeken? Sabine: "Het is flauw, maar de ideeen komen gewoon. Zoals ik ruik en voel en proef. Zo vanzelfsprekend komen de ideeen voor verhalen. Ik heb hier vier grote dikke boeken staan. Van die dummy's, met zo'n harde kaft. Die staan vol met ideeen van de afgelopen jaren. Ik heb net een verse dummy aangeschaft. Die is eind dit jaar vast weer vol met schetsen en ideeen en flarden tekst. In mijn computer staan zeker 20 manuscripten. Aan sommige sleutel ik jaren, pak ze telkens weer beet. Anderen stuur ik op."

Lonneke: "Ik kwam op het idee van Junkie mama toen ik in Utrecht een verslaafde vrouw zag lopen met een hele dikke buik. Ik vroeg me af wat er met dat kindje zou gebeuren. En dan stroomt er vanzelf een verhaal mijn hoofd in. Ik hoef het alleen nog maar op papier te zetten..."

Focussen
Sabine werkt tussen de 15 en de 20 uur per week. "Ik ben gaan thuiswerken omdat ik geen gehaast leven wil leiden met kinderen die op verschillende plaatsen ondergebracht moeten worden. Ik wil mijn kinderen zelf naar school brengen en zelf ophalen. Ik wil er voor ze zijn.

Ik werk met de kinderen erbij, maar niet veel: mail beantwoorden, teksten corrigeren of schetsen kan met de kids erbij. Hoewel ik nu niet veel meer schets. Ik heb besloten om me te focussen op het schrijven en het illustreren over te laten aan anderen die het nog veel mooier kunnen. Ik heb de kunstacademie niet afgemaakt (en deed richting fotografie) en dat merk ik wel. Het is een voordeel dat je kinderboeken schrijft. Als iemand belt en er rennen kinderen rond, komt dat niet meteen onprofessioneel over.

Toen de kinderen nog niet naar school gingen, gingen ze twee dagen per week naar een kinderdagverblijf. Dan kon ik op maandag en donderdag schrijven. Nu gaan ze sinds kort allebei naar school. Mijn werkschema ziet er momenteel zo uit:

Maandag: 9.00-14.00 schrijven (boeken 6+)
Dinsdag: 12.00-14.00 promotie&administratie
Donderdag: 9.00-14.00 schrijven (boeken 6+)
Vrijdag: 10.00-12.00 schrijven (prentenboek 2-4 jarigen)
Meestal 1, soms nog 2 avonden erbij van 8 tot 22.30"

Per ongeluk
De kinderen van Lonneke gaan niet naar school, ze krijgen thuisonderwijs. "Ik werk iedere dag ongeveer anderhalf uur voordat mijn man naar zijn werk gaat, dus dat is zo'n 7 à 8 uur in de week. Soms doe ik ook nog wat 's avonds, maar meestal heb ik dan niet zoveel energie meer. Echt schrijven kan ik niet met de kinderen erbij. Tegen de tijd dat er gecorrigeerd moet worden, lukt me dat wel om tussendoor te doen, dat kan ik toch niet langer dan 5 minuten achter elkaar. Ik werk 's ochtends, daarna zijn de kinderen aan de beurt. 's Ochtends zijn ze meestal bezig met engels samen met mijn man.

En soms gebeurt het werken 'per ongeluk' met de kinderen erbij: zo hebben de kinderen en ik rond Kerstmis 2003 een spel bedacht. We zijn vervolgens naar een uitgeverij geweest om het kerstspel te laten zien en dat willen ze uitgeven! Dus volgend jaar ligt ons kerstspel in de winkel. Ties en Maartje vonden het erg leuk om daar zelf mee naar toe te kunnen en hebben heel goed uitgelegd hoe het spel gespeeld moet worden.

Ik ben eigenlijk niet gaan thuiswerken. Ik werk toevallig thuis. Ik ben gestopt met mijn 'buiten' werk toen ik kinderen kreeg. Ik werkte in het weekend met zwakzinnige kinderen en dat betekende dat Paul en ik elkaar niet veel meer zagen en het was te druk voor mij. Schrijven is voor mij ook eigenlijk niet zozeer werk. Dat gaat vanzelf en is meer mijn hobby die uitgegroeid is tot iets waarmee ik geld verdien.

Ik vind het heerlijk dat ik vrij ben om te doen wat ik wil en wanneer ik dat wil. Ik kan naar buiten wanneer ik wil en kan me heerlijk voegen naar waar de kinderen behoefte aan hebben. Ik vind het heerlijk dat ik aan het begin van de dag mijn eigen dingen kan doen, daardoor voel ik me ook helemaal beschikbaar voor de rest van de dag en 'hoef' ik verder niks meer."

Lucratief
Sabine kent de nadelen van thuiswerken: "Als ik vastzit met een verhaal dan roept de was en alle rotklussen in huis. En: je bent veel alleen."

Maar de voordelen wegen zwaarder: "Ik doe wat ik het allerleukst vind. Dat maakt me blij. Als ik naast het moederschap niet thuis zou werken, zou ik voelen alsof ik mezelf zou uitdrogen. Nu blijf ik fris en gelukkig. Dat ik kan schrijven is natuurlijk een voorrecht, het kan omdat mijn man momenteel de kostwinnaar is. Maar ik verwacht de komende jaren met schrijven geld te verdienen."

Het is een bekend euvel voor veel schrijvers: mede omdat het Nederlandse taalgebied zo klein is, is het moeilijk om er een boterham mee te verdienen. Lonneke: "Ik verdien nu pas een beetje geld met mijn boek Junkie mama. Ik krijg maar één keer per jaar uitbetaald. Ik krijg een royalty percentage en hoe beter het loopt, hoe meer ik verdien. Maar ik schrijf niet om geld te verdienen eigenlijk. Ik schrijf omdat ik niet anders kan. Ik word er blij van en maak er ook andere mensen blij mee en dat is waar ik het voor doe. Ik heb ook niks hoeven investeren. Dat doet de uitgeverij voor me..."

Sabine: "Het duurde erg lang voordat ik geld begon te verdienen, want voordat je boek af is en je het opstuurt, daar gaat natuurlijk lang overheen. Dan ligt het een paar maanden bij de uitgever. Dan ga je het herschrijven of illustreren. Je krijgt je contract. Na het ondertekenen krijg je een voorschot. Het boek wordt gedrukt en pas als het een half jaar of jaar in de winkels ligt, krijg je de royalties van de verkochte exemplaren. Al met al duurt het dus lang. Wil je met schrijven een goede boterham verdienen dan heb je jaren en jaren nodig.

Omdat het lang duurt voordat je echt lekker verdient met schrijven voor kinderen, start ik in juni een internetbedrijf waar mensen zich op een nieuw, door mij ontwikkeld en geschreven produkt kunnen abonneren. Doelgroep nieuwsgierige kids van 4 tot 10 jaar. Met dat eenmanszaakje verwacht ik een normaal salaris te kunnen verdienen. Als het zover is, laat ik het weten. Nu de kinderen naar school zijn kan ik dat naast het schrijven van boeken doen. Want dat blijf ik doen. Maar na jaren schrijven wil ik er ook echt wat mee gaan verdienen."

Jij bepaalt
Zowel Lonneke als Sabine hebben een eigen werkplek waar ze erg mee in hun nopjes zijn. Lonneke: "Ik woon op een woonboot en Paul heeft een heel mooi bureau voor mij getimmerd dat precies in de glazenronding van de punt van de boot past. Ik kijk dus uit op het water."

Sabine: "Ik heb een kamer van 2,5 bij 3 waar een heel groot bureau van 2 meter in staat en een boekenkast. Mijn domein, daar ben ik erg blij mee. Een plank met allemaal zelfgemaakte schilderijen en voor mijn neus twee grote borden waar ik met magneten van alles op bevestig: werkschema's, artikelen, lijst met manuscripten, foto's."

Beide schrijfsters hebben inspirerend advies voor aspirant-wahms. Sabine: "Neem eens een avond voor jezelf met pen en papier. Schrijf je vaardigheden en talenten op. Ga rustig zitten en bedenk wat je wil. Brainstorm maar in je eentje. Welke plussen en minnen zie je aan thuiswerken. Doe dit nog een paar avonden. Er vormt zich dan een heel goed beeld. En vergeet nooit: je hebt de keus. Je hoeft niet 3, 4 of 5 dagen naar je baas en je kids alleen te zien op die drukke uren rond het avondeten. Jij bepaalt wat er in jouw leven gebeurt. Jij bepaalt wat het beste is voor jou en voor je kinderen."

Lonneke is het daar mee eens: "Ik zou anderen aanraden om alleen maar te doen waar je blij van wordt! Als je dat doet dan doe je de dingen met passie en dus goed. Ik zou zelf nooit iets doen alleen maar omdat het nou eenmaal zo hoort, of omdat anderen dan denken dat je 'beter' bent. Je moet alleen maar iets anders gaan doen als je dat ook echt graag wilt."

Voor moeders die ook (kinder-)boeken willen schrijven heeft Sabine nog een paar goeie tips: "Geef niet op! Ga door! Wees kritisch en leg je werk voor aan anderen dan goede vrienden en familie. Die vinden het moeilijk om objectief je werk te beoordelen. En opbouwende kritiek geven waar je wat mee wil en kan, is echt een kunst. Dat heb ik tijdens de vijf jaar schrijfonderwijs wel geleerd. Het gaat om meer dan 'mooi' of 'die zin loopt niet zo lekker'. Kijk zelf kritisch naar zaken als plot, personages en spanningsopbouw. Er is een manuscriptbeoordeling bureau (Script+ in Amsterdam) waar je je manuscript naar kan sturen. Tegen vergoeding beoordelen ze het dan. En als je manuscript eindelijk klaar is: stuur het dan naar een uitgever waarvan je weet dat het in hun fonds past. Geen non-fictie naar fictie uitgever bijvoorbeeld. Ken ook de subtielere verschillen tussen de uitgevers. Denk dus niet alleen waar jij wil zitten, maar vooral aan waar je boek past."

"En lees mijn boek: hoe word ik schrijver!" vult Lonneke aan.

Bibliografie Sabine Wisman: Blij! Blij! (aan leuke dingen denken boek) Een boek waar je vrolijk van wordt. Het staat vol met leuke tekeningen en ideeen om je (weer) blij te maken als je dat even niet bent. Het helpt dan om aan fijne, rare en leuke dingen te denken. Vliegeren met je zusje bijvoorbeeld, of een ballonnenbed, een sneeuwdouche of in bad gaan met een zeemeermin. Aan het slot wordt gevraagd een tekening te maken van iets waar de lezer blij van wordt. Leeftijd: 2 tot 102 - Verschenen: april 2004 bij Zirkoon Uitgevers - ISBN 9052473277 Ik ben een zeemeermin Mare is sinds kort zeemeermin, maar dat is geheim. Zelfs mama en Sebas weten het niet. Daarkom kan het alleen 's nachts. Dan gaat Mare stiekem in bad en veranderen haar benen in een prachtige staart. Zo'n geheim hebben is niet makkelijk. Zeker niet als je met de klas gaat zwemmen. Als je post krijgt van Onder Water. Of als je een vriendje uit zee op je bord krijgt als avondeten! Hoe moet je vertellen dat je eigenlijk zeemeermin bent? Leeftijd: 5 tot 9 - Verschenen: november 2004 bij Uitgeverij Leopold - ISBN 9025844537 Het Slaapschaap Wolla is anders dan alle andere schapen.Ze is een SlaapSchaap. Ze voelt zich helemaal niet thuis tussen alle wakkere schapen in de wei. Dan komt er op een dag een wagen voorbij waar iets wolligs en slaperigs af valt... Een boek om voor wakker te blijven en daarna lekker te -gaaaaaaap- gaan slapen. Met illustraties van thuiswerkmama Ella Scholtens van Ellabellaboem. Leeftijd: 2 tot 6 - Verschenen: mei 2005 bij Zirkoon Uitgevers - ISBN 9052473374

Bibliografie Lonneke van Asseldonk: De vallei van het kwaad De kracht van Trevrei wordt sterker en sterker. Steeds meer mensen vallen ten prooi aan haar valse beloftes en zijn gedoemd hun leven in duisternis te slijten. Alleen Jiri en Roedan kunnen haar macht breken.Maar hun opdracht is gevaarlijk en hun tocht is bar en Trevrei doet er alles aan om hen tegen te houden... Leeftijd: 9+ - Verschenen: 1997 bij Ploegsma - ISBN: 9021611805 (niet meer leverbaar) Junkie Mama Sanne wist allang dat papa en mama niet haar echte ouders waren. Maar als ze ontdekt dat haar echte moeder een dakloze junk was, schaamt ze zich daar heel erg voor. Als ze er op school maar nooit achterkomen! Sanne vindt het onbegrijpelijk dat haar moeder die stomme drugs blijkbaar belangrijker vond dan haar; dat ze haar gewoon heeft afgestaan. Maar iets in haar is ook wel nieuwsgierig. Leeft haar moeder nog? Leeftijd: 9+ - Verschenen: september 2004 bij Ploegsma - ISBN: 90 216 1537 1 Hoe? word ik schrijver Droom jij er ook van om schrijver te worden? Lees dan dit boek, want het vertelt je alles over schrijven! - Hoe je aan ideeen komt - Hoe je kunt beginnen met een verhaal of boek - Hoe je het spannend maakt voor de lezer - Waar je stopt voor een pakkend slot Ook journalisten in de dop komen aan hun trekken. Hoe maak je een artikel of recensie boeiend en waar haal je je informatie vandaan? Met praktische tips om van je verhaal een echt boek te (laten) maken. Leeftijd: 4 tot 104 - Verschenen: januari 2005 bij Ploegsma - ISBN: 90 216 1767 6 Zoeken naar de waarheid Hanna weet dat ze een opa heeft, maar ze heeft hem nog nooit gezien. Als ze haar moeder voor de zoveelste keer vraagt of ze niet een keer naar hem toe kunnen gaan, geeft haar moeder haar als antwoord een doos met brieven. De schokkende inhoud roept bij Hanna weer nieuwe vragen op. Want wie vertelt de waarheid: haar moeder, die opa beschuldigt van seksueel misbruik? Of opa, die dat in alle toonaarden en tamelijk overtuigend ontkent? Het antwoord betekent sowieso ellende. Maar Hanna moet en zal de waarheid vinden, en ze kan maar één manier bedenken: die opa met haar eigen ogen zien. Zonder dat haar moeder het weet, gaat ze naar hem toe... Leeftijd: 11+ - Verschijnt: juni 2005 bij Ploegsma - ISBN

naar boven